Hardlopen is uit en in je hoofd
Bewegen doe je met je hoofd. En bewegen, sporten is juist zo goed om wat minder in je hoofd te zijn, je hoofd leeg te lopen.
En met je hoofd én met bewegen kun je ook invloed hebben hoe je je voelt.
Hoe zit het nu? Er is continue zoveel actie in ons brein.. de hele dag met denken, keuzes maken, prikkels verwerken van informatie tot wat ons beweegt, leren en anticiperen op alles wat er in onze omgeving met ons gebeurt. Je zou er moe van worden…
Maar ons brein kan dit aan, sterker nog; het zorgt juist dat we energie over houden! Alle gebieden van ons brein worden beïnvloedt door onze dagelijkse uitgevoerde activiteiten. Het brein is neuroplastisch. Neuroplasticiteit betekent dat de hersenen zich aanpassen en veranderen als gevolg van ontwikkeling, leren, beleving en ervaring. Dat betekent dat onze hersenen dus nooit stil staan en aldoor mee veranderen. Dat ons brein zich continue aanpast zie je aan onze pijn en – blessure reacties en beleving. Bijvoorbeeld: Na een enkelblessure kun je niet anders dan hinkend lopen.
Onbewust bescherm je hiermee het beschadigde voetweefsel dat op dat moment niet volledig belastbaar is. Het blijkt dat je ook als het de enkel weer genezen is en het weefsel weer helemaal kunt belasten een resterende ‘hink’ in het looppatroon blijft bestaan. Belangrijk is dat je om dit weer te corrigeren jezelf kunt resetten…dat doe je door bewust weer symmetrisch te lopen of even een andere pas te maken. Je kunt deze misleidende ‘denkfout’ daarmee eenvoudig corrigeren. Dat zie je ook bij mensen met rugklachten; door de rugpijn gaan ze scheef lopen, ontwikkelen daardoor meer klachten. Dan kan met bijvoorbeeld een fysiotherapeut je houding aangepast worden Dit zijn de fysieke voorbeelden. Je sociale omgeving, werksituatie, privéleven sport en hobby’s bepalen ook je motoriek. De persoonlijkheid en emotionele toestand hebben immers ook invloed hoe jij je beweegt.
We hebben verder allemaal bepaald ideeën en aannames over ons lichaam; ‘mooi’, ‘stoer’, ‘krachtig’ of juist ‘zwak’ of ‘breed’, ‘mager’. Lang of kort… je ervaart je lichaam en je bewegen op een idee en volgens jouw ingebeelde lichaamsschema. Je schat zelf steeds in; “moet ik bukken of niet bij deze deur-ingang”, “pas ik in de deze broek” en “dit kan ik tillen of niet”. Maar ook heb je een idee over je eigen bewegen; sloom, elegant, snel. Al deze plaatjes en aannames zijn gebaseerd op eerder opgedane ervaringen. Je stoten, iets wel of niet kunnen optillen bijvoorbeeld. Ben je getraind in een beweging of sport of niet. Loop of fiets je vaak dezelfde route naar je huis. Dit bepaalt allemaal de vorm, de plasticiteit van ons brein. Als je minder vaak beweegt, maakt niet uit waardoor dat is, pijn, ouderdom of vermoeidheid, heeft dit een bepalende input op de hersenschors. Er treden veranderingen op in het brein; netwerken van synapsen worden aangepast en andere wegen worden aangelegd. Je gevoel en emoties hebben ook een grote invloed op je beweging. Ben je blij, dan huppel je. Ben je aan het somberen dan is je lichaam minder dynamisch en lijkt lopen al vermoeiend. Wat we voelen en gewaarworden dicteert onze beweging. Dit betekent dat ons brein ons een beweging niet laat uitvoeren die volgens haar pijnlijk, lastig of niet lijken te kloppen met onze emotionele beleving en waarneming.
Gevolg is dat je bepaalde bewegingen niet meer of nauwelijks maakt die volgens het brein niet kloppen of niet goed kent of getraind heeft. Een duidelijk voorbeeld is de voetblessure; het springen van de onderste traptrede laat je dan wel uit je hoofd, ook als was dat je gewoonte. Een goede deels onbewuste ingebouwde veiligheidsknop (bescherming) in je brein. Maar wat in ons voorbeeld als je je het nog steeds gewoon bent om van de onderste trede te springen, als je somber of moe bent ? Dan spring je ook niet meer! Waarom dan niet? Springen hoort bij de beleving als enthousiast, levendig, er zin in hebben blij zijn. Dat is interessant..! Is dit dan ook om te draaien? Of te wel kan ik mijn emoties en gevoel beïnvloeden als ik anders of meer ga bewegen? JA is het antwoord. Iedereen weet inmiddels dat je van hardlopen bepaalde hersenstofjes aanmaakt waar je blijer van wordt. Ja, dat is óók zo… Maar nog belangrijker is dat als je gaat bewegen op een manier waar als emotie en waarneming ‘dynamiek’, ‘snelheid’ vitaliteit en vrijheid bij hoort dat dit ook in de hersenen als zodanig wordt geregistreerd. Je motoriek bepaalt dus ook je gevoel. Dat maakt dat je bij hardlopen je zo lekker vrij kunt voelen.
Je zweeft even over het asfalt of het grind. Je voelt dat je ademhaling zich verdiept, je voelt je lichaam moe worden van een fysieke inspanning in plaats van door denken of zorgen. Ben je moe of wat aan het piekeren? Zit je vast in je hoofd?Spring dan van de onderste traptrede! Huppel even door de straat! Strek en rek je armen en romp een uit, het geeft je meer ruimte. Ren een klein of groot rondje! Je emotie wordt beïnvloedt door je beweging via je brein. De hersenen gaan ánders over jou, je gevoel en je lichaam denken. In en uit je hoofd. Wat Ludwig Wittgenstein al zei: “Als je lichaam verandert, verandert je denken.” En als je denken verandert, verandert ook je lichaam en je bewegen!
Nico van der Breggen
